ދިރިއުޅޭ އާބާދީގައި 500 ހަމަނުވާ މާޅޮސްމަޑުލު އުތުރުބުރީ ވާދުއަށް ޒިޔާރަތްކުރާ މެހެމާނުންނަށް ފާހަގަވާ ކަމެއް އޮވެއެވެ. އެއީ ވާދޫގައި، އެއްވެސް ވަރަކަށް ބުޅަލުގެ ހިލަމެއް ނުވެއެވެ. ރާއްޖޭގެ ރަށްރަށުން އާންމުކޮށް ފެންނަ އެއް ބާވަތުގެ ޖަނަވާރަކީ ބުޅަލެވެ. ނަމަވެސް، ވާދޫގައި ރަށު ތެރޭން ބުޅަލެއް ނުފެނެއެވެ. އަދި ގެއެއްގައި ގެންގުޅެނިކޮށް ވެސް ނުފެނެއެވެ.
އެ ރަށުން ބުޅާ ނުފެންނަނީ ވާދޫއަކީ މީގެ އެތައް އަހަރެއް ކުރިން ފެށިގެން ބުޅާ ނޫޅޭ ރަށަކަށް ވާތީއެވެ. ވާދޫގައި އެންމެ ފަހުން ބުޅާ ގެންގުޅުނު އިރެއް ސީދާ ސާފުކޮށް އެނގޭކަށް ނެތެވެ. އެރަށުގައި ބުޅާ ގެންގުޅުނު ހަނދާންވާ ތިބީ ވަރަށް މަދު ބައެކެވެ.
އެ މީހުންގެ މެދުގައި މިކަމުގައި ދެބަސްވުންތައް ހުރި އިރު، އެ ރަށު ކައުންސިލްގެ ރައީސް ހުސައިން އަލީ ވިދާޅުވެފައި ވަނީ ވާދޫގައި ބުޅާ އެންމެ ފަހުން ގެންގުޅެފައި ވަނީ 1980 އަހަރުތަކަށް ވުރެ ވެސް ކުރީކޮޅުގައި ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް، ހަނދާން ހުރި، ވާދޫގެ ބައެއް މީހުން ބުނާ ގޮތުގައި، އޭގެ ފަހުން ވެސް ވާދޫގައި ބުޅާ ގެންގުޅެފައި ވެއެވެ.
އެ ރަށުގައި ބުޅާ ނޫޅޭ ނުވަތަ ނުގެންގުޅޭ ސީދާ ސަބަބެއް ސާފެއް ނޫނެވެ. އެނގޭ ކަމަކީ ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި މީގެ ޒަމާންތަކެއް ކުރިން ވެވުނު "އެއްބަސްވުމަކާއެކު"، ވާދޫގައި ބުޅާ ގެންގުޅުން ވަނީ "ނުރަސްމީކޮށް މަނާކޮށްފައެވެ." އަދިވެސް ރައްޔިތުންގެ ތެރޭން ގިނަ ބަޔަކު ތިބީ ކާބަފައިންގެ އެ ނިންމުމާ އެއްގޮތަށެވެ. މިއަދު ވެސް ވާދޫން ބުޅާ ނުފެންނަ ސަބަބަކީ އެއީ ކަމަށް ވެދާނެއެވެ.
ރ. ވާދޫ | މިރަށަކު އެއްވެސް ވަރަކަށް ބުޅަލެއް ނޫޅޭ --- ފޮޓޯ: ޒިދާން މުޙައްމަދު/ އަސްލު
އެ ރަށުގެ އިސް ރަށްވެއްސަކު ކިޔައިދިން ގޮތުގައި ވާދޫއަކީ ބުޅާ ނޫޅޭ ރަށަކަށް ހަދަން މަޖުބޫރު ވީ އެސޮރުމެންގެ ސަބަބުން އާންމު އުނދަގުލާ ކުރިމަތިވުމުންނެވެ. މިހާރު ދަނޑުވެރިކަން ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ނުކުރި ނަމަވެސް އޭރު ވާދޫއަކީ ދަނޑުވެރި ރަަށަކަށް ވެފައި ގަސްތަކުގައި އަޅާ ބައެއް މޭވާ ފަދަ ތަކެއްޗާއި ފަތް ކެއުން ފަަދަ އުނދަގޫތަކާ އޭރު ދިމާވީއެވެ. ގަސް ހެއްދުމުގައި ބުޅަލުގެ ސަބަބުން ދަތިތަކާއި ކުރިމަތިވީއެވެ. އެކަމަކު ވާދޫ ކައުންސިލްގެ ރައީސް ވިދާޅުވެފައިވާ ގޮތުގައި، ވާދޫގައި ބުޅާ އުޅުނު އިރު، މީދާތައް ރުއްރުކަށް އަރާ މައްސަލަ އޮތީ ބޮޑުވެފައެެވެ. މި ގޮތަށް ރުކުގައި މީދާ އުޅެންވީމަ ރުކުގައި ހުންނަ އެއްޗެހި ކައިފައި ރުށް ދަށަށް އަޅާނީއެވެ. ހުސައިން ވިދާޅުވެފައިވާ ގޮތުގައި، ބުޅާ އުޅޭތީ ޖެހުނު އަސްލު މައްސަލައަކީ މިއެވެ.
ވާހަކައިގައި ތަފާތުތަކެއް ހުރުމުން، ވާދޫން ބުޅާ "ބޭރުކުރަން" ޖެހުނު ސީދާ ސަބަބު ސާފު ނުވި ނަމަވެސް، އެނގޭ ކަމަކީ ކޮންމެ ވެސް ޒަމާނެއްގައި ވާދޫ ރައްޔިތުން އެއްބަސް ކިޔައިގެން ބުޅާތައް ރަށުން ”ބާލާފައިވާ“ ކަމެވެ. އެ ގޮތުން ކައިރި ރަށްރަށަށް ބުޅާތައް ގެންދިޔަ ކަމަށް ވެއެވެ. ވާދޫގައި ބުޅާ ގެންގުޅުން ރަސްމީކޮށް މަނާކޮށްފައި ނުވި ނަމަވެސް، މި ރަށުގެ ގިނަ ރައްޔިތުން ބުޅާ ގެންގުޅެން އަދިވެސް ބޭނުން ނުވެއެވެ.
ސަބަbaކަށް މިހާރު ދައްކަނީ މާލެއާއި އަތޮޅުތެރޭގެ ބައެއް ރަަށްރަށުގައި ބުޅާ ގިނަވެ، އެ ސޮރުމެންނަށް ޖެހިފައިވާ އިހާނެތި ހާލެވެ.