މީސްމީޑިއާގެ ސަބަބުން ކުޑަކުދިންނަށް ލިބޭ ގެއްލުންތައް

ތަހުޒީބް ވެފައިވާ މި ޒަމާނުގައި އެންމެ ދުވަސްވީ މީހުން ފެށިގެން އެންމެ ތުއްތު ކުއްޖާ ވެސް މިހާރު ފޯނެއް ނުވަތަ ޓެބްލެޓެއް ގެންގުޅެއެވެ. މި ކުޑަކުޑަ ދިވެހި ރާއްޖޭގައި ވެސް ހާލަތަކީ ހަމަ މިއީއެވެ. ކުއްޖާގެ އުމުރުން 3 ނުވަތަ 4 އަހަރު ވާއިރު ކުއްޖާއަށް ކޮންމެވެސް އަގުބޮޑު ފޯނެއް ނުވަތަ ޓެބްލެޓެއް މައިންބަފައިން ގަނެދެއެވެ.

އެއީ ކުއްޖާ މަސަލަސްކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި ކަމުގައި ބުނެއެވެ. އަދި ކުއްޖާ ކުރޭޑް 5 ނުވަތަ 6 އަށް ދާ ހިސާބުން އެކުއްޖާގެ ފޯނުން ނުވަތަ ޓެބްލެޓުން މީސްމީޑިޔާއަށް ވަންނަން ފަށައެވެ. މައިންބަފައިންނަށް އެނގިގެންނާއި ނޭނގިއެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ވާ ގެއްލުން މައިންބަފައިންނަށް ފަހަރުގައި ނޭނގެނީ ކަމަށްވެސް ވެދާނެއެވެ. ނޫނީ ކުއްޖާ ފިލާވަޅު ހެދުމަށް ނުވަތަ ގޭގައި ގިނަ ވަގުތު ހޭދަކުރުމަށް ފަސޭހަކަށްވެސް ކަމަށްވެސް ވެދާނެއެވެ.

މިއީ އަޅުގަނޑުމެން ވިސްނާލަންޖެހޭ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. އަހަރެމެން ހުރިހާ މައިންބަފައިންނަކީނވެސް މިޒަމާނުގައި މީސްމީޑިޔާގެ ކޮންމެވެސް ވަސީލަތެއް ބޭނުންކުރާ މަންމައަކާއި ބައްޕައެކެވެ. މީސްމިޑިއާގެ އެކި މަންސަތައް ނޫންނަމަ ވައިބަރ ޓެލެގްރާމް އަދި މިނޫންވެސް އެހެނިހެން މަސްދަރުތައް އެބަ ބޭނުންކުރެއެވެ.

މި ވަސީލަތްތަކުގައި މާތް ވެގެންވާ އިސްލާމްދީނާ ބީރައްޓެހި ނުހަނު ގިނަ ތަފާތު އެކި އެކި ލިޔުންތަކާއި ފޯޓޯތަކާއި ވީޑިޔޯ ދައުރުވަމުންދެއެވެ. އެއްވެސް ހިފެހެއްޓުމެއް ނެތި ކުޑަކުދިންނާއި ނުގުޅޭ މަންޒަރުތަށް އަބަދުމެހެން ފެތުރެމުން ދެއެވެ. މިކަން އަހަރުމެން އެންމެނަށްވެސް ފާހަގަ ވާނެއެވެ. ވީއިރު އަޅުގަނޑުމެންގެ ތުއްތު ދަރިން އެވަސީލަތްތަށް ބޭނުންކުރަން ހަމަ އޯކޭތޯއެވެ.

ކުއްޖާ ހެދި ބޮޑުވަމުން އަންނަ ދުވަސްވަރަކީ ކުއްޖާ އެންމެ ފަސޭހައިން މަގުފުރެދޭ ދުވަސްކޮޅު ކަމަށް ތަޖުރިބާކާރުން ބުނެއެވެ. އެދުވަސްކޮޅުގައި ކުއްޖާއަށް ފެންނަ މަންޒަރުތަކާއި އިވޭ އަޑުތަކަކީ ކުއްޖާ އެންމެ ފަސޭހައިން ގަބޫލްކުރާނެ އެއްޗިއްސެވެ. މީސްމީޑިޔާގައި އެހެން ދީންތަކަށް ހިތްވަރުދޭ އެކި އެކި ޕޭޖްތަކާއި ބްލޮގް ތަށް ބައިވަރު އޮވޭމެއެވެ. އަދި ދެރަ ކަމަކީ މަގުފުރެދިފައިވާ ބައެއް ދިވެހިން އަހަރެމެންގެ ދިވެހި ބަހުންވެސް އެފަދަ ލިޔެކިޔުންތަކާއި އިސްލާމް ދީން ނޫން އެހެން ދީންތަކަށް ބާރުއަޅާ ލިޔުންތަށް ފޭސްބުކް ކަހަލަ އެންމެން ހެން ބޭނުންކުރާ ވަސީލަތެއްގައި ލިޔަމުންގެންދާކަމެވެ. މިފަދަ ލިޔުންތަށް އެކުދިންނަށް ފެނުމަކީ މާތްވެގެންވާ އިސްލާމް ދީން އެކުދިން ހަދާން ނައްތާލައި އެހެން ދީންތަކަށް ދިޔުމަށް ކުއްޖާއަށް ފަސޭހައިން މަގުފަހުވެގެންދާނެ ކަންތަކެއެވެ.

މަންމަ އާއި ބައްޕަ އާއި ދެމީހުން ގިނަވަގުތު ވަޒީފާގައި ހޭދަކުރާއިރު ކުއްޖާ ގިނަވަގުތު ގޭގައި ހުންނާނީ ފޯން ނުވަތަ ޓެބްލެޓް ހިފައިގެންނެވެ. މައިންބަފައިންނަށް ކުއްޖާ އެކުރަނީ ކީއްކަންވެސް ގިނަ ފަހަރަށް ނޭނގޭނެއެވެ. އެތަށް މިލިއަން މީހުން ބޭނުންކުރާ މީސްމީޑިޔާގައި އެތަށް ޒާތެއްގެ މީހުން ވާނެއެވެ. ކިތަންމެ މީހެއް އެކުދިންނާއި ވާހަކަ ދައްކާނެއެވެ. ގިނަ ފަހަރު ވާހަކަ ދައްކަން ފަށާނީ ކޮންމެވެސް ރަނގަޅު މީހަކަށް ވެގެން ރަގަޅު ނަސޭހަތެއް ދިނުމުގެ ގޮތުގައެވެ ނުވަތަ އެ ބޭނުމުގައި ކަމަށް ބުނަމުންނެވެ. ކުއްޖާގެ އިތުބާރު ހޯދުމަށް ދެން ފަށަނީ ވާހަކަ ދައްކާށެވެ. ދެން ވާހަކަދެއްކުން އިތުރުކޮށް ލޯބީގެ ވާހަކައާއި މިނޫންވެސް މިފަދަ އެތައް ވާހަކަތަކެއް ދައްކަންފަށާނެއެވެ. ކުއްޖާގެ ފުރާވަރުގެ ދުވަސްވަރުކަމުން އެފަދަ ވާހަކަތަކަށް ވަރަށް ޝައުގުވެރިވާނެއެވެ. އަދި ހިސާހިތަކު އެމީހަކު ދެކެ ލޯބި ވެވުނީކަމަށް އެކުއްޖާ ނިންމާނެއެވެ.

އެހިސާބުން އެ ހަލާކު ކޮށްލެވުނީ އެކުއްޖާގެ މުސްތަގުބަލެއެވެ. އެކި ކަހަލަ ފޮނި ވާހަކަތައް ދައްކައިގެން ކުދިން ހައްލުވާލަން ނުލާހިކު ކުޅަދާނަ މީހުން މި މުޖުތަމައުގައިވެސް އެބަ އުޅެއެވެ. ސިއްރުން ލޯބީގެ ގުޅުން ފޯނުން ހިންގުމަށްފަހު ބޭރަށް ދިޔުމަށް ދައުވަތު ދޭނެއެވެ. އޭގެ ފަހުން ކުއްޖާގެ އިއްޒަތާ އަބުރު ނަގާލުމަށް ފަހު އެކުއްޖާއާއި ގުޅުން ކަނޑާލައެވެ. ބައެއްފަހަރު އެކުއްޖާގެ ލަދުވެތި ގުނަވަންތައް ހިމެނޭހެން ފޮޓޯ ނަގައި އެއްކަލަ ބޮޑު މީސްމީޑިޔާ ތެރެއަށް އެމީހުން ދޫކޮށްލައެވެ ނުވަތަ ދޫކޮށްލާނެ ކަމަށް ބުނެ ބިރުދައްކަންވެސް ފަށައެވެ. އެހިސާބުން އެކުއްޖާގެ މުސްތަގުބަލު ދިޔައީއެވެ. މައިންބަފައިން ކުރި ބުރަ މަސައްކަތް ބޭކާރުވީއެވެ. މީސްމީޑިޔާގައި އެފަދަ ފޮޓޯތަށް ދައުރުވާން ފެށުމުން އެކަމާ ލަދުން ނުވަތަ މައިންބަފައިންނަށް ބިރުން އެކަމުން ސަލާމަތް ވުމަށްޓަކައި އަމިއްލަ ހަށިގަނޑަށް އަނިޔާކޮށް އަމިއްލައަށް މަރުވާން ވެސް މަސައްކަތް ކުރެއެވެ. އަދި ޑިޕްރެޝަންގެ ޝަކާރައަށް ވަނީވެސް މަދެއްކޮށެއް ނޫނެވެ. މި ދިވެހި ރާއްޖެގައިވެސް މިފަދަ ހާދިސާތަށް ހިނގާފައި އެބަހުއްޓެވެ.

މީގެ އިތުރުންވެސް މީސްމީޑިޔާގެ ޒަރިއްޔާއިން ކުއްޖާއަށް ލިބިދޭ ނުރަނގަޅު އެތައް ކަމެއް އެބަހުއްޓެވެ. މީސްމީޑީޔާ ބޭނުން ކުރުމަކީ ދެވިހިފާ ކަމެއްކަން އެނގެނީ ކިހާވަރަކަށް ހެއްޔެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ކުއްޖާގެ ކިޔެވުމަށް ނޭދެވޭ އެތައް އަސަރުތަކެއް ކުރެއެވެ. ފިލާވަޅު ހެދުމާއި ފޮތް ކިޔުމުގެ ބަދަލުގައި އަބަދުވެސް ބޭނުންވާނީ ފޯނެވެ ނުވަތަ ޓެބްލެޓެވެ. މީސްމީޑިޔާގެ ބޭނުން ކުރަން ފެށުމުން ކިޔެވުމަށް ދޭ ސަމާލުކަން ކުޑަވެ އިސާހިތަކު ގެއްލިދެއެވެ. ކިޔެވުމުގެ ބަދަލުގައި ވަގުތެއް ވެއްޖެ ނަމަ އުޅޭނީ އަބަދުވެސް ފޯނުން ނުވަތަ ޓެބްލެޓުން ކޮންމެވެސް އެހެން ކަމެއް ކުރާށެވެ.

ކުއްޖާ ފުރާވަރަށް އެޅި ހެދިބޮޑުވަމުން އަންނަ ދުވަސްވަރަކީ އެކުއްޖާ އެންމެ ގިނަ އެއްޗެހި ދަސްކުރާ ދުވަސްވަރެއެވެ. މިފަދަ ދުވަސްވަރެއްގައި ކުއްޖާ އަބަދުހެން ނުވަތަ ގިނަވަގުތު މީސްމީޑިޔާގައި ހޭދަކުރާ ނަމަ އޭނާއަށް ދަސްވާނީ އޭގެން ފެންނަ އެއްޗެއްސެވެ. ބޭނުންވާނީ އޭގެއިން އެފެންނަ ކަންކަން ކުރާށެވެ. އަދި މި ކަމުގެ ސަބަބުން ކުއްޖާގެ ވިސްނުމާއި ފިކުރަށް އޭގެ ނޭދެވޭ އެތައް އަސަރުތަކެއް ކުރެއެވެ. ކުއްޖާގެ އުމުރާ ނުގުޅޭ ލިޔުންތަކާއި މަންޒަރާ ވީޑިޔޯ ފެނުން އެއީ ކުއްޖާ ހެދިބޮޑުވަމުން އަންނަ ދުވަސްވަރު ކުއްޖާ ހަލާކުގެ ތެރެއަށް ވަނުމަށް މަގުފަހިވާ އެންމެ ފަސޭހަ މަގެއެވެ.

ހެދިބޮޑުވަމުންދާ ދުވަސްވަރުގައި ކުއްޖާއަށް އެންމެ ގިނައިން ފެންނަ އެއްޗަކީ އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތް ކަމަށް ކުއްޖާއަށް ވިސްނެއެވެ. މައިން ބަފައިން މަސައްކަތުގައި އަވަދި ނެތި އުޅެން ޖެހުމުގެ ސަބަބުން ހެދިބޮޑުވަމުން އަންނަ ކުއްޖާއަށް ކިޔާދޭންޖެހޭ ތަކެތި ކިޔައި ނުދެވުމުގެ ސަބަބުން އެކުއްޖާ އެވާހަކަތަށް ހިއްސާ ކުރާނީ އެއްކަލަ މީސްމީޑިޔާއިން އޭނާ އާއި ވާހަކަ ދައްކާ ނުދަންނަ މީހުނާއެވެ. އެހިސާބުން އެ ނުދަންނަ ފަރާތުން ހިއްސާ ކުރާ މައުލޫމާތު އެކުއްޖާއަށް ގަބޫލް ކުރެވޭނެއެވެ. އަދި އެހިސާބުން އެކުއްޖާ ކަންތައްތަކުގައި ޤަބޫލްކުރާ ޤަބޫލްކުރުން ތަފާތުވެ މައިންބަފައިންގެ އަޑުނޭހުން ނުވަތަ މައިންބަފައިން ބުނާ އެއްޗެހި ޤަބޫލްކުރަން އުނދަގޫވެއެވެ.

އެއްވެސް މަންމަ އަކާއި ބައްޕައަކު އެމީހުންގެ ދަރިންނަށް ދެރަގޮތެއް ވާކަށް ނެދޭނެއެވެ. ވީއިރު މިފަދަ ކަންކަމަށް މައިންބަފައިން ވަރަށް ވިސްނަން ޖެހޭނެއެވެ. ޚާއްސަކޮށް ޓެކްނޮލޮޖީ ކުރިއަރައި މޯބައިލް ފޯނާއި އިންޓަނެޓަށް އެންމެން ބަރޯސާވާން ޖެހިފައިވާ ޒަމާނެއްގައެވެ. މަސައްކަތް ކިތަންމެ ބުރަޔަސް ކުއްޖާ ކުރަނީ ކޮން ކަންތައްތަކެއްތޯއާއި ކުއްޖާގެ އުޅުން މޮނިޓަރ ކުރަން ޖެހޭނެއެވެ. ހުރިހާ ވަގުތަކީ ކުއްޖާއަށް ފޯން ނުވަތަ ޓެބްލެޓް ބޭނުން ކުރެވޭ ވަގުތަކަށް ވެގެން ނުވާނެއެވެ. ކުއްޖާ ބޭނުން ކުރާ ފޯން މައިންބަފައިންނަށް ބެލެން ޖެހޭނެއެވެ.

މި ޒަމާނުގައި ޕޭރަންޓަލް ކޮންޓްރޯލް ކޮށްފައި ކުއްޖާއަށް ފޯން ނުވަތަ ޓެބްލެޓް ދެވިދާނެއެވެ. އޭރުން ކުއްޖާ އޭގެން ކުރާ ހުރިހާ ކަމެއް މައިން ބަފައިންނަށް ދެނެގަނެވޭނެއެވެ. އަދި އެކަން އޮންނާނީ އެއިރުން މައިން ބަފައިން ބޭނުން ގޮތަކަށް ކޮންޓުރޯލް ކުރެވޭނެ ގޮތަކަށެވެ. ކުއްޖާ ބޭނުން ކުރަން ދޭ ފޯން ނުވަތަ ޓެބްލެޓްތަކުން އިސްލާމްދީނާއި ދުރު މައުލޫމާތާއި ފޮޓޯ އެކުލެވޭ ވެބް ސައިޓްތަށް ބޮލޮކް ކުރުންވެސް އެއީ ކުއްޖާ މަގު ކައްސާލައިގެން ދިޔުން ހުއްޓުވުމަށް އެޅިދާނެ ފިޔަވަޅެކެވެ.

މީގެ އިތުރުންވެސް ކުއްޖާގެ ރައްޓެހިންނަކީ ކޮންބައެއްކަން ދެނެގަނެ އޭގެ ތެރެއިން ގޯސް ކުދިން ނުވަތަ ކުއްޖާގެ އުމުރާ ނުގުޅޭ ބޮޑެތި މީހުން އެކުއްޖާގެ މީސްމީޑީޔާގެ ވަސީލަތްތަކުން ބޮލޮކްވެސް ކުރެވިދާނެއެވެ.

މީސްމީޑިޔާ އަކީ އޭގެ ބޭނުން ރަނގަޅު ގޮތުގައި ހިފައިފިނަމަ ކުއްޖާ ކުރިއަރާދާނެ ވަސީލަތެއްވެސްމެއެވެ. ވީމާ އަބަދުވެސް ކުއްޖާ އާއި ވާހަކަ ދައްކާ އެފަދަ ވަސީލަތްތަކުގެ ހެޔޮ ނުބައި ކިޔައިދީ އަބަދުވެސް ކަމުގައި އޮންނަ އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތް ޚިޔާރު ކުރުމުން ލިބޭ ފައިދާ ކުއްޖާއަށް ވިސްނައިދޭން ވާނެއެވެ. އޮންލައިންކޮށް ދިމާވާ މީހުންނާ ކުއްޖާގެ ޒާތީ ވާހަކަތަށް ކިޔައި ނުދިނުމަށާއި އެމީހުނަށް އިތުބާރު ނުކުރުމަށް ބުނެ މަންމަ ބައްޕަ ނުވަތަ ގާތްތިމާގެ މީހަކަށް ކުއްޖާގެ ޒާތީ ވާހަކަތައް ކިޔައިދިނުމަށް ކުއްޖާއަށް ވިސްނައިދޭން ވާނެއެވެ. އެއިރުން އެކުދިންނަށް މިފަދަ ވަސީލަތްތަކުން ލިބޭ ގެއްލުން ކުޑަ ކުރެވޭނެއެވެ.