އޭސްތެޓިކް ރޯދަ ވީއްލުމަކަށް ފަހު މުޅިތަން ގޮނޑުކޮށްފައި ތިޔަދަނީ ގެއަށް

ދިވެހީންނަކީ "ޓްރެންޑްވާ" ކަންކަން އަޖުމަބަލާލަން މަރުދޭ ބައެކެވެ. ރޯދަމަހަށް ބަލާލާއިރު "ބީޗްތަކަށް" ގޮސް ރޯދަވީއްލުމަކީ މިހާރުގެ "ޓްރެންޑެކެވެ." މިފަހުން ބޮޑަށް ވައިގައި ހިފައިގެން އުޅެނީ "ހުޅުމާލޭގެ އެކެއްދެއަކާ ގުޅޭ ސަރަހައްދުގައި" ރޯދަ ވީއްލުމެވެ. ހުޅުމާލޭގެ ދެ ފިޔަވަހި ގުޅޭ ސަރަހައްދުގައި ފޮތިގަނޑު އަޅައި، ކާބޯތަކެތި އަތުރާލައި އިރުއޮއްސޭ ވަގުތުގައި "އޭސްތެޓިކް" ނުވަތަ "ކެންޑިޑް" ގޮތެއްގައި ރޯދަ ވީއްލުމެވެ.

އެކަމަކު މައްސަލައެއް އެބަ އޮތެވެ. މިބުނާ ޒާތުގެ ރޯދަ ވީއްލުމަކަށް ފަހު ތަން ސާފުނުކޮށް، ދޫކޮށްދާ މަންޒަރު ފެންނަމުން އެބަދެއެވެ. ހުސްދަޅުތަކާއި، ތަށި ސަމުސަލާއި ކޮތަޅު ފަދަ ޒާތްތަކުގެ ކުނިބުނިން މުޅި ތަން ގޮނޑުކުރަނީއެވެ. ފަރުދީ ޒިންމާ ހަނދާނެއް ނެތެވެ. އެންމެންގެ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. ބައެއް މީހުންގެ އަމަލުތައް މިހެން ހުރުމުން ބައެއް އާންމު ފަރުދުންގެ ފާޑުކިޔުން އަމާޒުވަމުން އެބަ ދެއެވެ. އެއް ބަޔަކު ބުނަމުންދަނީ އެ ތަނުގައި ޑަސްޓްބިން ބަހައްޓަން ފެންނަ ކަމަށެވެ. އަނެއް ބަޔަކު ބުނަނީ މުހިންމީ ފަރުދީ ޒިންމާ އަދާކުރުން ކަމަށެވެ.

މުޅިތަން ގޮނޑުކޮށްފައި ތިޔަދަނީ ގެއަށެވެ. އެހެން ނުހަދާށެވެ.

ރާއްޖޭގެ ގިނަ ރަށްރަށުގައި ކުނީގެ މައްސަލަ ބޮޑުވީ ހަމައެއް ލަމައެއް ނެތި އެތަން މިތަނަށް ކުނި އެޅުމުންކަން މިއީ ފެންނަން ނެތް ހަގީގަތެވެ. އެއީ އެކަން އޮތް ގޮތެވެ. ތުރުކުރާ ހެދުން ކިތަންމެ ޒަމާނީ ވިޔަސް، ގެންގުޅޭ ފޯނާއި އަތުކުރި ގަޑި އަކީ ފަހުގެ އެއްޗެއްކަމުގައި ވިޔަސް، ދިވެހީން ތަހުޒީބުވުމަކީ ނެތް ކަމެކޭ ބުނެ އުޅެއެވެ. އެ ބުނުމަކީ މުޅިއަކުން ދޮގެއްވާ ނޫނެވެ. "ސޮރީ"އެވެ.

ހުޅުމާލޭ އުތުރުކޮޅު ސަރަހައްދަށް ކުނި އަޅާފައި -- ފޮޓޯ: ޝަފްރާޒް

އެކަން މިިއަދު ހުޅުމާލޭގެ ފުރަތަމަ ފިޔަވަހީގެ އެންމެ އުތުރު ފަރާތުގައި އޮންނަ ސަރަހައްދަށް ސަރަހައްދަށް ދިއުމުން ހާމަވިއެވެ. ހަމަ ލޮލުން ދުށް މަންޒަރުތަކުން ތިމާވެއްޓާ މެދު ނުހަނު ފިކުރުކުރާ އަހަރެންގެ ހިތުގައި ރިއްސާލިއެވެ. ދެ ލޯ ފެންކަޅިވިއެވެ. ދިވެެއްސަކަށް ވީތީ ފަޚުރުވެރިވަމުން އައި އަހަރެން ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ދިވެއްސަކަށް ވީތީ ލަދުގަނެއްޖެއެވެ. ހުރި ހިތާމައެއްގެ ބޮޑު ކަމާއެވެ. ސަހަރޯއެވެ. "މުޅި އެތަނަށް ކުނިބުނި އަޅައި ތަން ގޮނޑުވަމުން ދަނީއެވެ.

ކުނިކަހާ ބަޔަކަށް އޮތީ ކެހުމެވެ. ކުނި އަޅާ ބަޔަކު ވަރުވަރުން ކުނި އަޅަނީއެވެ. ބޮއިފައި ދަޅުފުޅިވެސް އެއްލާލަނީ ބިންމައްޗަށެވެ. ނޫނީ ހުސް ޔޯގަޓުތަށިވެސް އެއްލާލަނީ ތޮށިގަނޑު މައްޗަށެވެ. ޕްލާސްޓިކް ކޮތަޅާއި ހުސް ދަޅުފުޅި ޕެކެޓު އަދި އެހެނިހެން ކުނިބުނިން، ތޮށިގަނޑާއި އެސަރަހައްދުގެ ބިންމަތި ފުރިފައެވެ.

މިފަދަ ނާތަހުޒީބު އަމަލުތައް ގިނަވަނީ ހިސާބަށްވުރެ ކަން ފަސޭހަ ވީމައެވެ. ނޫނީ ކަންނެތީއެވެ. އެހެން ނޫނީ ތިމާވެއްޓާ މެދު ފިކުރުކުރެވޭ ވަރު މަދީއެވެ. ތަހުޒީބުކަން ނެތީއެވެ. އަދަބެއް ސަދަބެއްވެސް ހަމަ ނެތީއެވެ. ކިރިޔާވެސް އަދަބެއް ސަދަބެއް ހުރި މީހަކަށް ނުވަތަ ލަަދުގެ ކަންފުޅެއްވެސް ހުރި މީހަކަށް އެތަން މިތަނަށް ކުނި އަޅާކަށް ނުކެރޭނެއެވެ.

ރާއްޖޭގެ ނާޒުކު ތިމާވެށި އަންނަން އޮތް ޖީލުތަކަށް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ސާފުތާހިރުކަމަށް ޚާއްސަ ސަމާލުކަމެއް ދޭންޖެހެއެވެ. މިއަދު މިކަން ހަނދާންކޮށްދޭން މިޖެހުނީ މިފަދަ ނާތަހުޒީބު އަމަލުތައް ހުއްޓުވުމަށް ބާރުއެޅުމުގެ ނިޔަތުގައެވެ. މަގުމަތިންނާއި އާންމުން އެއްވެ އުޅޭ ތަންތަނުން ނަގާ ކުންޏަކީ ކޮންމެވެސް ބަޔަކު އުކާލާ ކުންޏެވެ. އެހެންކަމުން ވެށި ސާފުކުރުމަށް ފަރުދީ ޒިންމާއެއް އޮތްކަން ގަބޫލުކޮށް އެޒިންމާ އަދާކުރަން ޖެހެއެވެ.

ސާފުތާހިރުކަމަކީ އިސްލާމް ދީނުގެ މައިގަނޑު ތިން ބައި ކަމުގައިވާ ޢަޤީދާ އާއި ޝަރީޢާ އާއި އަޚްލާޤުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. އެގޮތުން މުސްލިމެއްގެ އީމާންކަމާއި އަޅުކަމާއި އަޚުލާޤު ފުރިހަމަ ކުރެވޭނީ ސާފުތާހިރު މީހަކަށްވެސް ވެގެންނެވެ. މި ސާފުތާހިރުކަމުގެ ތެރޭގައި އިންސާނާގެ ޝަޚުސީ ސާފުތާހިރުކަމުގެ އިތުރަށް އާންމު ސާފުތާހިރުކަންވެސް ހިމެނެއެވެ.

ކީރިތި ރަސޫލާ މުޙައްމަދު صلى الله عليه وسلم، ހަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. "ޠަހާރަތަކީ އީމާންކަމުގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބައެވެ." (އަޙްމަދާއި މުސްލިމް). އަދި ސާފުކަން (ނަޡާފަތު) އެއީ އީމާންކަމުގެ ތެރެއިން ވާ ކަމެއްކަން އެހެން ހަދީޘެއްގައި ބަޔާންކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ވީމާ މީހެއްގެ އީމާންކަން ފުރިހަމަ ވާން އޮތީ ސާފުތާހިރު ވެގެންނެވެ.